ws. ograniczania wymiaru zatrudnienia nauczycielom przedszkoli

W ostatnich dniach otrzymujemy informacje o próbach ograniczania wymiaru zatrudnienia nauczycielom przedszkoli, realizujących w ramach podstawy programowej zajęcia związane z przygotowaniem do nauczania języka obcego, ze względu na rzekomy brak kwalifikacji do realizacji tego rodzaju zajęć.

Należy zauważyć, że zdaniem ZNP występuje różnica normatywna między zajęciami „przygotowania do nauczania języka obcego” a „nauczaniem języka obcego”. Z tego względu wymagań kwalifikacyjnych dotyczących nauczania języka obcego nie można odnosić do zajęć związanych z przygotowaniem do nauczania języka obcego, realizowanych w ramach podstawy programowej.

W związku z powyższym do nauczycieli przedszkoli realizujących w ramach podstawy programowej zajęcia związane z przygotowaniem do nauczania języka obcego, nie mogą mieć zastosowania normy dotyczące ograniczenia  zatrudnienia. Zgodnie bowiem z treścią art. 22 ust. 2 KN, ograniczenie zatrudnienia może mieć miejsce jedynie w sytuacji wystąpienia stanów, wymienionych w treści art. 20 ust. 1 KN.

Zatem podstawą ograniczenia zatrudnienia są:

–    częściowa likwidacji szkoły,

–    zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole,

–    zmiany planu nauczania.

W sposób oczywisty dwie pierwsze przesłanki nie mogą być utożsamiane z omawianą kwestią. Natomiast odnośnie kwestii zmiany planów nauczania należy podkreślić, że są one określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych(Dz. U. z 2012 r. poz. 204 ze zm.) i nie dotyczą one przedszkoli. Zatem także ostatnia przesłanka nie może być podstawą do zastosowania ograniczenia zatrudnienia wobec nauczycieli przedszkoli realizujących w ramach podstawy programowej zajęcia związane z przygotowaniem do nauczania języka obcego.

                                                                                                            Wiceprezes ZG ZNP

                                                                                                            Krzysztof Baszczyński

 Warszawa, 25 maja 2015 r.

L. dz. ZOŚ 071-39/2015                                                                    Katowice, 22 stycznia 2015r.

 Prezydium Zarządu Głównego

Związku Nauczycielstwa Polskiego

Zarząd Okręgu Śląskiego ZNP i Zarząd Okręgowej Sekcji Wychowania Przedszkolnego ZOŚ ZNP zwracają się do Zarządu Głównego ZNP poprzez Prezydium ZG ZNP z wnioskiem
o podjęcie działań mających na celu:

1. Wprowadzenie zmiany w art. 42 ust.3 KN dotyczącej obniżenia z 25 do 22 liczby godzin tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych
   i opiekuńczych nauczycieli pracujących w grupach dzieci 5 – letnich.

2. Wprowadzenie w placówkach przedszkolnych stanowiska pomocy nauczyciela
   w grupach dzieci w wieku od 2,5 do 3 lat oraz obniżenia liczby dzieci w tych oddziałach.

Uzasadnienie wniosku nr 1:

   W wyniku wprowadzenia obniżenia wieku obowiązku szkolnego do 6 roku życia z dniem
1 września 2015r. edukacją przedszkolną będą objęte dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Zgodnie
z aktualnymi zapisami art. 42 ust. 3 KN wszystkich nauczycieli placówek przedszkolnych będzie obowiązywała ten sam tygodniowy wymiar 25 godzin prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

   Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadziła obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 5-letnich, przy równocześnie funkcjonującym w okresie przejściowym (2011-2015) obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci 6 – letnich.

   Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego w porównaniu z poprzednio obowiązującą została rozszerzona i obejmuje 17 obszarów mimo, że nie uwzględnia już treści dotyczących poznawania w przedszkolu liter i cyfr, kształtowania umiejętności czytania
i pisania oraz osiągnięcia przez dzieci dojrzałości szkolnej. W miejsce dojrzałości szkolnej
do podstawy programowej wychowania przedszkolnego zostały wprowadzone treści dotyczące osiągnięcia przez dzieci 5 – letnie gotowości do podjęcia nauki w szkole.

   Realizacja podstawy programowej w praktyce wykazuje, że specyfika pracy nauczyciela
z dziećmi 5 – letnimi jest zupełnie inna, niż nauczycieli pracujących z dziećmi w młodszym wieku przedszkolnym. Nauczyciel dzieci 5 – letnich obarczony jest szerszym zakresem obowiązków, wynikających z przygotowania dzieci do osiągnięcia gotowości do podjęcia nauki w szkole.

   Aktualnie nauczyciele pracujący z pięciolatkami oprócz prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, stwarzania dzieciom możliwości wspólnej zabawy i nauki
w warunkach dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych, prowadzenia obserwacji pedagogicznej i realizacji zadań wynikających z Planu pracy przedszkola, zgodnie z podstawą programową zobowiązani są do:

1. przeprowadzenia wstępnej i końcowej diagnozy przedszkolnej,
2. określenia obszarów zaburzeń, deficytów rozwojowych oraz uzdolnień dzieci do wspierania i wspomagania ich rozwoju,
3. opracowania kierunków pracy z dziećmi uzdolnionymi,
4. opracowania indywidualnych programów terapeutycznych wspomagających
   i korygujących rozwój dziecka,
5. systematycznej współpracy z pracownikami poradni psychologiczno-pedagogicznej
   w razie potrzeby przeprowadzenia pogłębionej diagnozy dziecka oraz w przypadkach dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
6. stymulowania i wspomagania wszechstronnego rozwoju dziecka pod kątem przygotowania go do nauki w szkole,
7. efektywnej współpracy z rodzicami (bieżący przekaz informacji, prowadzenie zajęć otwartych i konsultacji indywidualnych, organizacja spotkań rodziców ze specjalistami
   w przedszkolu),
8. włączania rodziców do wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie one natrafiają, w celu skutecznego oddziaływania wychowawczego przedszkola
   i rodziny,
9. sporządzenia Arkuszy gotowości dziecka 5 –letniego do podjęcia nauki w szkole (druk ministerialny),
10. dokonania oceny dojrzałości gotowości szkolnej i przekazania jej rodzicom oraz szkole podstawowej, w której dziecko podejmie naukę szkolną.

Poza tym:

• w placówkach przedszkolnych jest wiele dzieci 5 – letnich, które po raz pierwszy rozpoczynają edukację przedszkolną, w związku z objęciem obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego, co powoduje konieczność zintensyfikowania działań nauczyciela i bardziej zindywidualizowanej pracy, w celu właściwego przygotowania dzieci do podjęcia edukacji w szkole;
• wzrasta liczba dzieci z deficytami rozwojowymi, które wymagają indywidualnej pracy oraz wsparcia specjalistów;
• rośnie liczba dzieci 6-letnich odroczonych od realizacji obowiązku szkolnego, które wymagają wspomagania rozwoju;
• nauczyciele pięciolatków stymulują rozwój dzieci i rozszerzają  zakres podstawy programowej dostosowując ją do ich potrzeb, zainteresowań oraz  przejawianych uzdolnień (innowacje pedagogiczne, programy autorskie, prowadzenie kółek zainteresowań);
• przeprowadzenie diagnozy przedszkolnej i przygotowanie oceny dojrzałości gotowości szkolnej wiąże się z prowadzeniem dodatkowej, obszernej dokumentacji.

   Uważamy, że obniżenie z 25 do 22 liczby godzin tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli pracujących
z dziećmi 5 – letnimi jest uzasadnione. Przedstawione zadania realizowane przez nauczycieli

dzieci 5 – letnich wskazują na specyfikę ich pracy oraz rozszerzony zakres zadań
i obowiązków w porównaniu z nauczycielami pracującymi z młodszymi dziećmi
w przedszkolu.  Ponadto wprowadzenie zmiany zapisu art. 42 ust.3 KN zapobiegnie redukcji zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych nauczycieli wychowania przedszkolnego, których znaczna większość jest członkami ZNP.

Uzasadnienie wniosku nr 2

   Obniżenie obowiązku szkolnego do 6 roku życia powoduje, że edukacja przedszkolną
od 1 września 2015 roku będą objęte dzieci  w wieku od 3 do 5 lat. Ustawa o systemie oświaty dopuszcza możliwość przyjmowania do placówek przedszkolnych dzieci młodszych (2,5 -letnich w przypadku wolnych miejsc).

  Odejście dzieci 6-letnich do szkół podstawowych prawdopodobnie spowoduje, że zajdzie potrzeba przyjmowania do placówek przedszkolnych dzieci 2,5 – letnich. Zwłaszcza, że mała liczba żłobków nie zaspokaja potrzeb młodych rodziców w zakresie zapewnienia opieki ich dzieciom.

   Funkcjonowanie w przedszkolach dzieci 2,5 – letnich z dziećmi 3 – letnimi wymaga zapewnienia im odpowiednich warunków i bardziej zindywidualizowanej opieki. Wprowadzenie w placówkach przedszkolnych stanowiska pomocy nauczyciela w grupach dzieci od 2,5 do 3 lat oraz obniżenie liczby dzieci w tych oddziałach znajduje uzasadnienie  w trosce o bezpieczeństwo i higienę małych dzieci, zapewnienie im właściwej opieki i stworzenie odpowiednich warunków rozwojowych.

   Nauczyciel pracujący z małymi dziećmi bez wsparcia pomocy nauczyciela nie będzie
w stanie zaspokoić ich podstawowych potrzeb, realizować zadania wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz stymulować i wspomagać rozwój dzieci.

   W ostatnich latach organy prowadzące w ramach oszczędności zredukowały strukturę zatrudnienia w placówkach przedszkolnych, ograniczając m.in. możliwość zatrudnienia pomocy nauczyciela w pełnym wymiarze godzin w grupach dzieci 3 – letnich.

  Wprowadzenie w nowych warunkach obowiązku funkcjonowania stanowiska pomocy nauczyciela i obniżenia liczby dzieci w grupach 2,5 – 3 latków daje szansę  stworzenia najmłodszym przedszkolakom optymalnych warunków higieny i bezpieczeństwa, opieki
i wychowania oraz utrzymania wysokiej jakości pracy przedszkoli.

    Gabriela Stańczyk                                                             Jadwiga Aleksandra Rezler

      Przewodnicząca                                                                             Prezes

 Okręgowej SWP ZOŚ ZNP                                                    Okręgu Śląskiego ZNP